Gündelik yaşantımızda en çok
karşılaştığımız sorunlardan bir tanesi de unutkanlıktır. Gündelik yaşamın
stresi, iş yoğunluğu, ekonomik ve ailevi sorunlarda unutkanlığı tetikleyen
etkenlerdir.
Neleri unuturuz?
Her şeyi unutabiliriz. Bir eşyayı
koyduğumuz yeri, yakın arkadaşımızın adını, yapmamız gereken işleri, hatta birçok
kişi “Eve gittiğimde internetten unutkanlığın önlemlerini öğreneyim.” Diyerek eve
geldiğinde yapacağını unutmuş ve daha sonra hatırlayarak bu sayfaya ulaşmıştır.
Neden unutuyoruz?
Unutkanlık ileriki yaşlarda yani
40-50 yaşları üzerindeki kişilerde Alzheimer denilen hastalığın başlangıç
aşaması olarak düşünülebilir. Eğer yaşınız daha genç ve unutuyorsanız fakat
unuttuğunuz şeyleri birkaç dakika sonra hatırlayabiliyorsanız çok da sorun yok
demektir. Ama hiç yok anlamına gelmez. Psikiyatri uzmanı Dr. Hakan Atalay; genç
yaşlarda, yani 40-50’li yaşlardan önce kalıcı ve günlük hayatı etkileyen
unutkanlıklar yaşanıyorsa; beraberinde keyifsizlik, moralsizlik, konsantrasyon
eksikliği, işten kaçınma hali gibi diğer belirtiler varsa, organik bir şey olma
ihtimalinin çok daha düşük olduğunu, kişinin depresyonda olabileceğini
belirtiyor.
Depresyon Unutkanlaştırabilir
Yaşanılan ani bir olay, trafik
kazası, ani üzüntü hali de kişilerde unutkanlığa neden olabilir. Bunun asıl
nedeni beynin bir savunma mekanizması geliştirerek yaşadığı olayın zihindeki
etkisini azaltarak olayı unutma çabasına girmesidir. Zihin bu savunma mekanizmasını
harekete geçirdiği zaman yaşanmış kötü olayın yanı sıra gündelik yaşantıdaki
anlarda unutulabilir. Bu sebepten kişi kendisini her zaman depresif olaylara
hazırlıklı tutmalı ve olduğunca bu olaylardan uzak durmalıdır.
Travma Sonucu Unutkanlık
Herhangi bir kaza veya hastalık
sonucu da unutkanlık olabilir. Bu durumlarda profesyonel yardımlar almak
gereklidir. Unutkanlığa neden olan olayın detayına kadar öğrenilmeli ve bu
şekilde önlemlerle kişi rehabilite edilmelidir.
Ruhsal Nedenlerden Kaynaklanan Unutkanlık
Gündelik yaşantımızda ailevi
sorunlar, birlikte olduğumuz kişilerle aramızdaki bağlar da unutkanlığa neden
olan ve dikkat dağınıklığına neden olan etkenlerdendir. İki sevgili arasındaki
sorunlar da kişilere unutkanlık olarak dönebilir. Bu durumlarda kişilerin
öfkeden uzak durarak yaşanan olayı büyütmeden kısa ve tez çözüm yollarına
gitmesi gerekmektedir.
Uykusuzluk Sonucu Unutkanlık
Sağlıklı bir kişinin ortalama 8
saatini uyku ile geçirmesi gerekmektedir. Düzenli ve tam zamanında bir uyku
gerekir. Uykusuzluk hakkında Dr. Atalay, “Örneğin uykusuzluk bile konsantrasyon
bozukluğu yapabilir ve bu da unutkanlığa yol açar. Kalıcı olursa ve günlük
hayatı etkilerse müdahale etmek gerekir” diyor.
Hafızayı Güçlendirme Yolları
Nöroloji uzmanı Prof. Dr. Canan
Aykut Bingöl ve Dr. Ender Saraç; hafızayı güçlendirmek ve unutkanlığı önlemek
için sağlıklı beslenme ve bol su içme, düzenli uyku ve spor, bulmaca çözme,
kitap okuma ve müzik dinlemeyi önermektedirler. Zihni açık ve canlı tutmak için
her sabah düzenli spor yapmak, düzenli uyku ve kitap okumak yeterlidir.
Sağlıklı beslenmenin ve bol su içmek de vücut dengesinin ayarlanmasını
sağlayarak unutkanlığın önüne geçecektir. Psikolojiyi rahat tutmak da
unutkanlığın önüne geçecektir. Bunun için önerim sözsüz; klasik müzik veya ney
dinlemek, karakteri yansıtan kitaplar okumak, asitli ve kafeinli içeceklerden
uzak durmak, kahvaltıyı düzenli olarak yapmak ve meyve suyu tüketmektir.
“Unutma ki; hayatta kendinden
daha değerli bir şey yoktur.” (E. DİNÇ)
17/11/2012
Engin DİNÇ